Επίσκεψη στους βασιλικούς τάφους των Αιγών

   Μια βροχερή και συννεφιασμένη μέρα βρέθηκα σ΄ ένα μικρό χωριουδάκι. Απ΄ ό,τι ξέρω, Βεργίνα το ονόμασαν. Σ΄ αυτό το μέρος ένα και μόνο πράγμα μ΄  εντυπωσίασε πολύ. Το μουσείο με τους βασιλικούς τάφους, που ανακαλύφθηκαν από τον Μανόλη Ανδρόνικο το 1977. Όταν έφτασα στον χώρο όπου έπρεπε να βρίσκεται το μουσείο δεν είδα τίποτα, παρά μόνο ένα καταπράσινο ύψωμα, μια τούμπα δέσποζε μπροστά μου. Στα αριστερά είδα μια στοά και κατευθύνθηκα προς τα κει.

   Σκοτάδι επικρατεί ολόγυρα. Ανοιγοκλείνω τα μάτια μου, για να συνηθίσω το περιβάλλον όπου βρίσκομαι. Πρώτα πράγμα που με υποδέχεται είναι το θέαμα των επιτύμβιων στηλών της Νεκρόπολης. Έχουν πάνω τους σκαλισμένα και γραμμένα ονόματα καθώς και σχέδια. Προχωρώ προς τον τάφο IV . Το φως είναι λιγοστό. Ενώ κρέμομαι από τα κάγκελα, μπορώ να διακρίνω στο βάθος ενός σκαμμένου κομματιού του μουσείου, έναν μισοκατεστραμμένο τάφο, να κλαίει τις κλεμμένες πέτρες του. Οι γέρικες κολόνες, που στέκονται μπροστά του, προσπαθούν να μη γείρουν πλάγια και χάσουν τα τελευταία τους κομμάτια.

   

  Καθώς προχωράω βρίσκομαι μπροστά στο Ηρώο, που είναι κατεστραμμένο. Εδώ κάηκε ο βασιλιάς Φίλιππος ο Β΄. Το θαυμάζω για λίγο και ύστερα πηγαίνω σ΄ αυτό που ήθελα πιο πολύ να δω, την αρπαγή της Περσεφόνης. Μια θαυμάσια τοιχογραφία, που αναπαριστά τον Άδη να κλέβει την όμορφη κόρη της θεάς Δήμητρας, που τη δείχνει να κάθεται στενοχωρημένη και να κλαίει τον χαμό της θυγατέρας της.

  Μια ταμπέλα μου τραβά το μάτι! Γράφει: «Τάφος Φιλίππου Β». Κατεβαίνω σκαλοπάτια. Αντικρίζω ένα «παλάτι». Κάθομαι λιγάκι και το παρατηρώ κι αυτό που βλέπω είναι ότι τα χρώματά του δεν έχουν φύγει με τα χρόνια. Δεν υπήρχε κάτι ιδιαίτερο για να δω, πέρα από μια τεράστια μαρμάρινη πόρτα, ζωγραφιά με βασιλικό κυνήγι λιονταριού και κίονες κολλημένους στον τοίχο. Ο τάφος μοιάζει  σαν σπίτι με προθάλαμο και κυρίως θάλαμο.

    Στον προθάλαμο οι αρχαιολόγοι βρήκαν μια ολόχρυση λάρνακα μέσα σε σαρκοφάγο που έφερε ένα αστέρι 12 ακτίνων. Όταν την άνοιξαν βρήκαν κόκαλα μιας νεκρής γυναίκας σκεπασμένο με ένα χρυσοπόρφυρο ύφασμα, που είναι το μόνο ύφασμα που διασώζεται μέχρι σήμερα, λόγω του ότι είναι φτιαγμένο από χρυσές κλωστές. Βρήκαν και ένα γυναικείο διάδημα διακοσμημένο με φυσικό τοπίο, στο μέσο του οποίου μπορείς να εντοπίσεις κι ένα πουλάκι να κάθεται ανάμεσα στα λουλούδια που απεικονίζονται. Στον προθάλαμο βρέθηκαν επίσης οι κνημίδες του Φιλίππου, η μια λίγο μικρότερη από την άλλη, επειδή ο Φίλιππος είχε τραυματιστεί σε μια μάχη και κούτσαινε μετά. Δίπλα στις κνημίδες βλέπω και τη χρυσή φαρέτρα, τον γωρυτό, και τις μύτες από τα βέλη, κάτι που σημαίνει ότι τα βέλη ήταν από ξύλο. Δίπλα εκτίθεται ένα επίχρυσο διάδημα με το άμμα του Ηρακλέους.

   

   Άλλο πράγμα που μου κάνει εντύπωση είναι η αναπαράσταση ενός κρεβατιού, που είναι στολισμένο με ελεφαντοστέινες κεφαλές· στην  αριστερή μεριά ο Φίλιππος και στην απέναντι ο Αλέξανδρος, ενώ στη μέση εικονίζονται κάποια άλλα πρόσωπα, που δεν αναγνωρίζω. Βρέθηκαν στον κυρίως θάλαμο του τάφου. Σε ξεχωριστή προθήκη αντικρίζω το πιο εντυπωσιακό εύρημα: την ολόχρυση λάρνακα του βασιλιά Φιλίππου, διακοσμημένη με σκαλιστό ήλιο με 16 ακτίνες, λιονταρίσια σκαλιστά πόδια και έναν ρόδακα στη μέση του ήλιου. Από πάνω της το πιο βαρύτιμο ολόχρυσο στεφάνι βελανιδιάς της ιστορίας. Στην ακριβώς απέναντι προθήκη εντυπωσιάζομαι από τον σιδερένιο χρυσοποίκιλτο θώρακα, το σιδερένιο ξίφος και το εντυπωσιακό κράνος με το χαρακτηριστικό μακεδονικό λοφίο· όλα είναι σκουριασμένο από τα χρόνια. Στην ίδια βιτρίνα βρίσκεται και η τελετουργική ασπίδα, που ο Φίλιππος τη χρησιμοποιούσε για τις εμφανίσεις του κι όχι στις μάχες.

   

   Στον ίδιο χώρο βρέθηκε κι ένα επίχρυσο περιτραχήλιο, που δε λάμπει όσο τα υπόλοιπα χρυσά αντικείμενα. Και στους δύο χώρους του τάφου βρέθηκαν ασημένια σκεύη συμποσίου, όπως κάλυκες και κύλικες. Ιδιαίτερη προσοχή δίνω σε έναν κάλυκα, που στον πυθμένα του υπάρχει μια μορφή Σιληνού. Βρέθηκαν επίσης σκεύη λουτρού, από τα οποία μεγαλύτερη εντύπωση μου κάνει ο λυχνούχος, ένα σκεύος με τρύπες, ώστε το φως να μπορεί να διαχέεται μέσα απ΄ αυτές, αλλά να μη μπορεί να βρέχεται, για να μη σβήνει το λυχνάρι που έβαζαν μέσα.

   
Προχωρώντας στο μουσείο, κατεβαίνω τα σκαλιά που οδηγούν στον «Τάφο του Πρίγκιπα», του Αλέξανδρου Δ΄.  Είναι ο δεύτερος τάφος που βρέθηκε ασύλητος. Ο προθάλαμος σ΄ αυτόν τον τάφο ήταν τελείως άδειος, αλλά υπάρχουν ζωγραφιές στους τοίχους του. Στον δεύτερο χώρο βρέθηκε μια τεφροδόχος υδρία με ένα χρυσό στεφάνι βελανιδιάς, που ήταν ειδικά κατασκευασμένη με τρόπο ώστε να δεχτεί τις στάχτες του Αλέξανδρου του Δ΄. Σ΄ αυτόν τον τάφο βρέθηκαν λιγότερα αντικείμενα. Μου άρεσε ένα τηγάνι, που έφερε μια χοντρή λαβή, η οποία τελείωνε σε κεφάλι κριαριού, καθώς και ένα ασημένιο σουρωτήρι, ο ηθμός.

   Εδώ τελειώνει η έκθεση του μουσείου. Βγαίνοντας με αποχαιρετά η φωτογραφία του Μανόλη Ανδρόνικου, που με προσκαλεί να επισκεφτώ και στο μέλλον το ιδιαίτερα εντυπωσιακό και ίσως το καλύτερο μουσείο της χώρας μας. Αμέσως μετά βγαίνω από το ημίφως των τάφων στο φως του συννεφιασμένου ουρανού της Βεργίνας.

Δημήτρης Αγγουράς - Κατερίνα Μόσχου - Κυριακή Μοσχοβάκη 

Στ2

Τις επόμενες μέρες, στο μάθημα των εικαστικών, κατασκευάσαμε χαλκογραφία με το άστρο της Βεργίνας, το οποίο κοσμήσαμε με το άμμα του Ηρακλέους, τον κόμπο του Ηρακλή.